در بسیاری از مواقع اسامی سیم و کابل را در کنار هم به کار میبرند، اما این دو علاوه بر نام، از نظر ساختاری نیز کمی با هم متفاوت هستند. تفاوت بین سیم و کابل در روکششان است؛ زمانی که یک هادی در اختیار داشته باشیم که یک لایه روکش مانند بر روی آن باشد، به آن سیم میگویند و اگر در کنار روکش، یک شیلد یا آرمور نیز در دورو اطراف هادی قرار داده باشد، با یک کابل روبهرو خواهیم بود. از اولین تفاوت آشکار آنها این است که کابل، هادی با دو روکش و سیم، هادی با یک لایه روکش عایقی که داخل محفظه محافظتی به دور آن قرار گرفته است.
دومین تفاوت بین سیم و کابل مربوط به مقاومت آنها است، سیمهای برق از مقاومت کمتری نسبت به کابلهای برق برخوردار اند. سومین تفاوت در ضخامت آنهاست که کابل همیشه صخامت بیشتری نسبت به سیم دارد زیرا کابل تعداد روکش و عایق بیشتری را دارا است. چهارمین تفاوت بین سیم و کابل وزن آنها بر اساس متراژ یکسان است که به دلیل اینکه در کابل تعداد رشته سیمهای به کار رفته بیشتر است و عایق سنگینتری را مشمول میشود، بنابراین وزن بیشتری را دارد. پنجمین تفاوت بر اساس فشار قوی و ضعیف میباشد.
این موضع کاملا واضح است که در کابلهای برق تحمل ولتاژ فشار قوی حتی در مرتبهی بالاتر برقرار میباشد، در حالی که سیمهای برق در تحمل ولتاژهای فشار قوی، ضعیفتر هستند. ششمین اختلاف آنها مربوط به پوشش سطح مقطع هست. کابلها سطح مقطع بیشتری را دارند، برای مثال به ۲۴۰ میلی متر مربع و همچنین بالاتر میتواند برسد ولی سیمها بر عکس هستند و در واقع سطح مقطع پایینتر و کمتری دارند.
تعاریف اشتباه بین سیم و کابل
اولین تعریف اشتباه این است که سیم یکرشته بوده و کابل چند رشته است. شاید اولین تعریف اشتباه که از تفاوت بین سیم و کابل در ذهن عموم مردم وجود دارد چند رشتهای بودن کابل و در مقابل تکرشتهای بودن سیم است، اما این تعریف کاملاً اشتباه است، شاید بتوان گفت که هر مجموعه سیم که از چند رشته تشکیلشده یک کابل است. اما الزاماً هر هادی تکرشتهای یک سیم نیست!
کابلهای تکرشتهای هم داریم که ازجمله آنها میتوان موارد زیر را نام برد: کابلهای فشارقوی تک رشته، کابلهای هوایی تکرشتهای و همچنین کابلهای فشار ضعیف آرموردار (شیلد دار). هر هادی سایز پایین، سیم است و سایزهای بالاتر کابل هستند! این تعریف هم دومین تعریف اشتباه در بیان تفاوت بین سیم و کابل است. شاید این تعریف در بعضی موارد درست باشد، اما مثلاً سیم ارت با سایز (۱۵۰×۱) و باروکش سبز یا زرد هم داریم. یا مثلاً سیم نیمه افشان با سایز (۷۰×۱) و باروکش پی وی سی هم داریم.
تعاریف درست بین سیم و کابل
اکنون به تعاریف درست تفاوتهای بین سیم و کابل میپردازیم: هادی لخت مسی زیاد مورداستفاده قرار نمیگیرد، مگر در مواردی مثل ارتینگ (استفاده بهعنوان سیم ارت جهت محافظت در برابر برقگرفتگی). اکثراً در استفاده از آن لایهای بهعنوان عایق برای جلوگیری از برقگرفتگی، نشتی و همچنین محافظت فیزیکی روی آن کشیده میشود و ساختاری به اسم سیم را تشکیل میدهد. حال اگر بر روی سیم به لایههایی مثل آرمور، شیلد، یا اسکرین نیاز داشتیم و یا خواستیم چند سیم را رویهم قرار بدیم (و با فیلر فضای خالیشان را پرکنیم) به یکلایه دیگر نیاز پیدا خواهیم کرد که به آن شیت بیرونی یا غلاف بیرونی و یا ژاکت میگویند؛ که روی لایههایی که گفتیم و یا چند سیم که همبندی شدهاند، قرار بگیرد و یک ساختار پیوسته را تشکیل دهد. به این ساختار جدید کابل میگوییم که البته ممکن است دلایل دیگری هم بهجز موارد ذکرشده برای نیاز داشتن هادی به شیت بیرونی وجود داشته باشد که در این مطلب به آنها نمیپردازیم.
بهعنوانمثال هنگامیکه روی لایه بیرونی یک هادی برق کلمه (NYY) و یا (N2XY) را مشاهده کردید باید مطمئن باشید که ساختار فوق یک کابل است. N اول نشاندهنده هادی مسی بوده و Y و ۲X بعدی، به ترتیب مشخصکننده کابلهایی با عایق PVC و XLPE خواهند بود؛ همینطور Y آخر نیز نشاندهنده ژاکت PVC است. این ساختار کابل است، چراکه علاوه بر لایه عایقی، ژاکت نهایی راهم دارد. اگر بخواهیم به زبانی خیلی سادهتر، فرق بین سیم و کابل را بیان کنیم باید بگوییم که هادی به همراه یکلایه روکش عایقی سیم را تشکیل میدهد و هادی با دو روکش (عایق + ژاکت) تشکیلدهنده کابل است.
چند نکته ضروری در بیان تفاوتهای سیم و کابل
در بیان تفاوتهای سیم و کابل توجه به چند نکته ضروری است:
1. مطالبی که در بالا مطرح شد (تفاوتهای بین سیم و کابل) دامنه کاربردی در حد سطح فشار ضعیف (LV) دارد و بهطورمعمول در سطح فشار متوسط و فشارقوی به هر نوع ساختاری چه هادی لخت هوایی یا روکشدار، کابل میگویند.
2. ACSRها استثنا هستند، ACSRها هادیهای آلومینیوم بامغز فولادی هستند که به شکل هوایی مورد استفاده قرار میگیرند. این هادیها هم در سطح ولتاژ ضعیف (لو ولتاژ) و همچنین در سطح ولتاژ متوسط (مدیوم ولتاژ) کاربرد دارند؛ معمولاً به چند شکل ازجمله لخت، تک روکشه و سه روکشه ساخته میشوند، اما نکته جالبی که در مورد آنها وجود دارد این است که در هر سه ساختار و در هر دو نوع ولتاژ، از آنها بهعنوان «کابل» یاد میشود. (در برخی موارد هم در حالت لخت به آنها سیم میگویند).
بررسی کاربردهای متفاوت سیم و کابل
سیم و کابل ازنظر کاربرد نیز باهم متفاوتاند، سیمهای مفتولی مسی و آلومینیومی بدون روکش در سیمپیچی موتورها و تجهیزات صنعتی کاربرد دارند، درحالیکه سیمهای برق دارای روکش عموماً در صنعتهایی مانند ساختمانسازی و اتومبیلسازی کاربردهای فراوانی دارند. سیمها بهطورمعمول کاربرد بیشتری از کابلها در صنایع مختلف دارند و معمولاً استفاده از سیمها در تجهیزات و وسایل خانگی الکتریکی رایج است. درصورتیکه کابلها استفاده کمتری دارند.
تفاوت بر اساس مقاومت، روکش، رسانایی و فشار
یکی از تفاوتهای آشکار آنها این است که کابل دارای دو روکش محافظتی است اما سیم یکلایه روکش عایقی دارد.
💠 کابلهای برق مقاومت بالاتری نسبت به سیمهای برق دارند؛ به این دلیل که در کابلها آرمور و شیلد اضافی وجود دارد و سیمها، تک رسانا هستند و معمولاً از موادی مثل مس و آلومینیوم بیشتر در آن استفاده میشود ولی کابل از دو یا چند سیم عایق دار تشکیلشده است که در یک روکش قرارگرفتهاند؛ درنتیجه این مورد یکی از تفاوتهای اصلی سیم و کابل به شمار میرود، بنابراین طبق این مورد اصلاً نمیتوان از سیم و کابل بهجای هم استفاده کرد.
💠 بیشتر سیمهای برق تحمل ولتاژهای فشارقوی را ندارند (نسبت به کابل ضعیفتر عمل میکنند) و در مقابل کابلهای برق در برابر ولتاژهای فشارقوی تحمل بالایی دارند.
سیم و کابل همچنین ازنظر ضخامت مثل هم نیستند و باهم تفاوت دارند؛ اصولاً ضخامت کابل بیشتر از سیم است، زیرا کابلها تعدادی عایق و روکشدارند که این باعث افزایش ضخامت در آنها میشود، اما سیمها فقط یکلایه عایق دارند.
سیم و کابل بر اساس پوشش سطح مقطع چه تفاوتهایی باهم دارند؟
کابلها معمولاً سطح مقطع بیشتری را نسبت به سیمها پوشش میدهند، بهطور مثال 240 میلیمتر مربع و حتی بالاتر را نیز میتوانند پوشش دهند. سیمهای برق اما معمولاً سطح مقطع کمتری را پوشش داده و در بیشترین حالت ممکن این سیمها سطح مقطعشان 150 میلیمتر مربع خواهد بود.
در این مطلب سعی کردیم تا به شکلی ساده و زبانی راحت تفاوت بین سیم و کابل رو به شما مخاطبان عزیز آموزش دهیم. امیدواریم که این آموزش مثمر ثمر واقع شود. شما بازدیدکنندگان محترم میتوانید انواع سیم و کابلهای موردنیاز خود را باقیمت مناسب و کیفیتی مطلوب از فروشگاه تسلا تهیه نمایید؛ این فروشگاه باسابقه طولانی و درخشان در این عرصه، توانسته است رضایت مشتریان خود را جلب کند.
برای تهیه و خرید انواع سیم و کابل از طریق راههای ارتباطی مندرج در سایت سیم و کابل تسلا با ما در تماس باشید.
پیشنهادات و نظرات خود را درباره این مقاله به اشتراک بگذارید.
به روز رسانی شده در 27 شهریور 1402
مطلب مفیدی بود ممنون
متشکر
این مطلب حرف نداشت
مطالب بیشتری بنویسین لطفا
لطفا آدرستون رو برای بنده ارسال کنین
مثل همیشه عالی و کاربردی
هزینه مشاورتون چنده؟
خیلی خوب بود
مطلبتون بسیار مفید بود
آدرس دفترتون کجاست
کجا می تونم اطلاعات کاملتری درباره این موضوع پیدا کنم